Türkiye’den yurt dışına yapılan yatırımlar yurt içi yatırımları katlamış durumda.
2020-2024 döneminde yurt içinde yerleşiklerin yurt dışına çıkardığı toplam sermayenin 100 milyar doları aştığı bildirildi.
Yurt dışına yatırımları özellikle tekstil ve hazır giyim sektörlerinde yoğunlaştığı, Cumhuriyet tarihinde ilk kez hazır giyim sektörünün son bir yıl içindeki yurt dışı yatırımlarının iç yatırımları katladığı belirtildi.
Yurt dışı yatırımlarda akla gelen ilk ülke Mısır… Mısır-Türk İş Konseyi’nin Kasım 2024 verilerine göre, Türk şirketlerinin Mısır’a yaptığı yatırım tutarı 3 milyar doları geçti.
Ülkedeki Türk şirketlerinin sayısı bin 700 olurken, Türk girişimcilerin en fazla yatırım yaptığı sektör 200 fabrika ile tekstil sektörü oldu.
Türk şirketlerinin Mısır’daki istihdamı ise 50 binden fazla kişiye ulaştı.
Arçelik’ten Hayat Kimya’ya, Eroğlu’ndan Yeşim Grup’a kadar birçok Türk devi Mısır’da yatırım yapıyor.
Türk şirketler büyüme planlarını ve yatırımlarını da Mısır için yapıyor, ardı ardına anlaşmalar imzalanıyor.
‘Hazır giyim yurt dışında 3 kat fazla yatırım yaptı’
DW Türkçe’den Aram Ekin Duran’a konuşan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat, “Şirketler üretim sorunu yaşayınca, fabrikalarını maliyetlerin Türkiye’ye göre dörtte bir düzeyinde olduğu Mısır’a kaydırmaya başladı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa hazır giyim sektörünün son bir yıl içindeki Türkiye dışı yatırımı, Türkiye içi yatırımının üç katı oldu” dedi.
Patronlar Dünyası’ndan Necla Dalan’ın sorularını yanıtlayan Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya da Türkiye’de son iki yılda sektörde neredeyse hiç yatırım yapılmadığını söyledi.
‘Türkiye’de yatırım sıfırın altında’
Kaya, “2023-2024 döneminde Türkiye’de birinci derece yeni yatırım yok. Hatta insanlar mevcut yatırımlarını renöve edemiyor. Mısır başta yakın coğrafyaya kaçış var. Türkiye’deki yatırım sıfır hatta sıfırın altında olduğu için yurt dışına yapılan yatırımın 3-4 kat olarak nitelendirilmesi yanlış değil” diye konuştu.
‘Makine parkları da taşınıyor’
Birçok şirketin Mısır’la ilgili arayışta olduğunu kaydeden Kaya, “Şirketler ya orada partner arıyor ya da sıfırdan başlıyorlar. Sıfırdan başlamak çok kolay değil. Türkiye’de fabrikasını kapatanların elinde teknoloji fazlası var. Bu şirketler de Mısır’da bina kiralayıp makine parkını oraya taşıyor.” ifadelerini kullandı.
Ramazan Kaya, sektörde karsız çalışıldığını, istihdamdaki erimenin devam ettiğini de vurguladı.
Avrupa Birliği’ndeki durgunluk ve tüketici taleplerindeki değişim ve Türkiye’deki maliyetlerin çok yüksek olmasının da olumsuz tabloya katkı yaptığını vurgulayan Kaya, şöyle devam etti:
‘Türkiye pahalı değil, çok pahalı bir ülke’
“Avrupa Birliği’nin 180 milyar euroluk hazır giyim ithalatı var. Türkiye bundan yüzde 5.5 pay alıyor. Payımızı artıramıyoruz çünkü Türkiye artık maliyetler açısından pahalı değil çok pahalı bir ülke. Talepsizlik büyük bir sorun. Avrupa Birliği ithalatına daralma var. Siparişler Asya ülkelerine kayıyor. Türkiye hazır giyim ihracatı 2023 yılında 19 milyar doların üzerindeydi. Geçen yıl 17 milyar dolar seviyesine geriledi. Almanya’ya ihracat yüzde 5.3, İspanya’ya yüzde 17.4, Fransa’ya yüzde 11.1, İtalya’ya yüzde 17.2 daraldı. Öte yandan istihdam çıkışı devam ediyor. Sektörün istihdami 800 binlerden 580 binlere geriledi.”