Türk hazır giyim markaları Irak’ın başkenti Bağdat, Basra ve Kerkük’ün yanı sıra Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki AVM’lerden çarşılara kadar her noktada yer alıyor. Bu yaygınlık, sadece popülerliğin değil, özellikle tekstilde Türkiye’nin başlıca tedarikçi konumuna yükseldiği ekonomik bağımlılığın da göstergesi.
İki ülke arasındaki ticari yakınlaşma, 2003 sonrası Kuzey Irak’a Türk ihracatının patlamasıyla temelini attı. Süreç, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’nin Ankara ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bağdat ziyaretlerinde imzalanan altyapı, enerji ve ticaret anlaşmalarıyla hız kazandı.
Öne çıkan proje, 17 milyar dolarlık “Kalkınma Yolu” (Development Road). Fırat Limanı’nı Türkiye’ye demiryolu ve karayoluyla bağlayacak koridor, Irak’ın ekonomik çeşitliliği ve bölgesel entegrasyonu için kritik önemde.
Güvenlik iş birliğinde de dönüm noktası yaşandı: Irak’ın PKK’yı “terör örgütü” ilan etmesi Ankara’da memnuniyetle karşılandı.
Rakamlarla Irak’ta Türk tekstil hakimiyeti
-
Irak’ın 2023’te Türkiye’den tekstil ithalatı: 798 milyon dolar (Çin’den sonra 2. sırada)
-
Irak AVM’lerindeki giysilerin yüzde 90’ı Türk menşeli
-
Kadın takımları, ceketler, örme giysilerde 2022-2023 arası artış: yüzde 10-40
-
Tişört ve yeleklerdeki artış: Yüzde 30’un üzerinde
Irak Ticaret Odaları Birliği’nden Saadun Abbas, “Bu ürünler artık Irak’ın günlük tüketim kültürünün parçası” diyerek yüksek talep ve kalite güvenine dikkat çekti.
Bağdat’ın Yeni Bağdat Çarşısı’nda çalışan tüccar Yeşer el-Bayati ise müşterilerin “Türk kumaşlarını üstün pamuk, işleme detayları ve modern tasarımları için” tercih ettiğini vurgulayarak, “Özellikle Türk kışlık kıyafetler, Çin veya yerli ürünlere göre daha uzun ömürlü olduğu için hızla satılıyor.” dedi.
Ticaret dengesizliği ve engeller
Türkiye’den dev ithalata rağmen Irak’ın 2023’teki tekstil ihracatı sadece 896 bin dolar oldu. Buna karşın fiyat rekabeti, Türk ürünlerine talebi sürdürüyor.
Kerküklü memur Henaa Cassim, çocukları için tercihini “konfor, şıklık ve dayanıklılık” nedeniyle Türk markalarından yana kullandığını belirtti.
Engeller
-
Tek Sınır Kapısı Sorunu: Günlük 2 bin TIR’a hizmet veren Habur Sınır Kapısı’ndaki yoğunluk ciddi tıkanıklığa yol açıyor. Sektör, ek gümrük noktaları açılmasını talep ediyor.
-
Vize Kısıtlamaları: Türk iş insanlarının Irak’ın bazı bölgelerine giriş engelleri, dağıtımı yavaşlatıyor.
-
Yerli Sektör Çöküşte: Üretim maliyetleri, sınırlı devlet desteği ve zayıf gümrük koruması nedeniyle Iraklı üreticiler Türk malları karşısında zorlanıyor.
Uyarı ve fırsat
Giyim ticareti uzmanı Hüsam Cemal, dışa bağımlılığın yerel üretimi daha da zayıflatabileceği uyarısında bulundu. Ancak Türkiye’nin modern tasarım ve tüketici talebiyle oluşturduğu avantajı da kabul etti:
“Giyim sektörü, Irak-Türkiye ekonomik iş birliğinin en dinamik alanlarından biri olmayı sürdürüyor.”
Türk tekstilinin Irak’taki yükselişi, iki ülkeyi ekonomide derinleşmeye zorlarken, altyapı yatırımları ve yerel üretimin canlandırılması, dengeli büyümenin anahtarı olacak.
(Kaynak: Shafaq.com)