Son dönemde yatırımlarını Mısır’a kaydıran tekstil ve hazır giyim firmalarının sayısı giderek artıyor.
Mısır’da yatırım yapan ilk Türk şirketlerinden biri Bursa merkezli Yeşim Grup.
Yıllardır küresel markalara üretim yaparak, istihdam ve ihracatta sürekli artan bir ivme yakalayan Yeşim’in Mısır macerası 2009 yılına dayanıyor.
ABD pazarı için Mısır’a yatırım
Yeşim için Mısır fikri Avrupa’daki ihracat başarısının ABD pazarında yakalanamamasıyla doğdu. Yüzde 16-32 arasındaki gümrük vergileri nedeniyle ABD pazarı zor bir pazardı. Çare olarak ABD’ye “sıfır gümrükle” ihracat yapılan ülkelere yatırım yapılarak, yeni bir ihracat kanalı kurma yoluna girildi.
Mısır yatırımını 2009’da yapan Yeşim Grup, ilerleyen yıllarda operasyonlarını büyüterek, Mısır’daki 3 ayrı yerde üretim tesisi kurdu.
15 yıl içinde Mısır’da tekstil ve hazır giyim sektörünün en büyük ihracatçısı konumuna ulaşan Yeşim, bu ülkede 11 bin kişiye istihdam sağlıyor.
Şirketin Mısır operasyonlarını yöneten Yeşim Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Selim Şankaya, Fast Company dergisinden Rauf Ateş’e yaptığı açıklamada, Türk yatırımcıların sürekli yurt dışı olanaklarını araştırdığını şöyle anlattı:
‘Hafta 3 tanıdığımdan Mısır’la ilgili telefon alıyorum’
Yeşim Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Selim Şankaya
“Ben bile haftada 3 farklı tanıdığımdan telefon alıyorum. Mısır’la ilgili bilgi isteyenler, randevu konusunda destek talebi yapanlar çok oluyor. Son 1 yılda birkaç büyük ölçekli ‘kot’ üretimi yapan şirketler Mısır’da arsa aldılar. Bina kiralayanlar var. Buradan makine dizilimlerinin bazılarını Mısır’a götürenleri biliyoruz. Aynı şekilde Cezayir’de ortaklıkla ülkeye giren bildiğim firmalar var.”
‘Maliyetler yüksek ve geleceği öngöremiyoruz’
Yatırımların yurt dışına kaymasının ilk nedenini “yüksek enflasyon” ve “finansman” maliyeti olarak açıklayan Şankaya, “Rekabet avantajımızı kaybettik, çünkü önümüzü göremiyoruz. Enflasyonu ve dövizin yönünü tahmin edemiyoruz. Kredi faiz oranları yüksek olduğu için yatırım ve işletme sermayesi için uygun finans desteği alamıyoruz. Özetle maliyet yüksek ve geleceği öngöremediğimiz için yurt dışına gidişler oluyor. Mesela Mısır’da krediye ulaşmak çok daha kolay. Orada hem faizler çok daha düşük hem de paraya ulaşım daha kolay.” dedi.
Mısır’ın Türkiye kadar “yatırım dostu” bir ülke olmadığını, ancak değişimin devam ettiğini belirten Şankaya, Mısır’da yabancı yatırımcıya özel bir teşvik sunulmadığını belirterek, şunları söyledi:
‘Mısır’da yabancı yatırımcıya özel teşvik yok’
Yeşim Grup Başkan Yardımcısı Selim Şankaya, geçen ay Üçüncü Uluslararası Endüstriler Forumu ve Sergisi’nde, Mısır’daki sanayi sektörünün geleceğini tartışmak üzere Cumhurbaşkanı El-Sisi ve bir dizi üst düzey yetkiliyle bir toplantıya katıldı
“Şu anda Mısır’da strateji olarak yabancı yatırımcıyı çekmeye öncelik veriliyor. Gelen yabancı yatırımcıya da olabildiğince ilgi gösteriliyor; farklı sektörlerin ülkeye giriş kolaylaştırılıyor. En önemlisi de finansman kolaylığı ön planda tutuluyor. Bakanlar, farklı ülkelere ziyaretler yapıp yatırımcı davet etmeye çalışıyorlar. Ama yabancı yatırımcıya özel bir teşvik yok. Yerlilerle aynı kolaylık ya da zorluklarla uğraşmak gerekiyor.”
Mısır’ı avantajlı kılan 5 neden
Şankaya, yabancı yatırımcılar için Mısır’ın avantajlarını ise şöyle sıraladı:
- En büyük avantajı işgücü,
- Rekabetçi enerji kaynağı,
- Jeopolitik konumu,
- Ciddi bir tüketim gücüne sahip olması. 110 milyon nüfusu var. Alım gücü de her geçen artıyor.
- Amerika ile serbest ticaret anlaşması. Otomotivden beyaz eşyaya, teknolojiye, mobilyaya, her sektör Mısır’dan Amerika’ya ihracat yapabiliyor.
Bursa ve Türkiye’nin kendileri için “ana kale” olduğunu, Mısır yatırımlarını Türkiye’deki operasyonlarını güçlü tutabilmek için kurduklarını belirten Şankaya, “Mısır’la birlikte Türkiye’de de yatırımlara ve hızlı büyümeye devam ettik” dedi.
‘2027’ye kadar Mısır’da büyüyeceğiz’
Yeşim’in önümüzdeki 3 yıl için farklı bir ülkede yatırım planlamadığını söyleyen Şankaya, “2027’ye kadar Mısır’da büyümeyi sürdürmeyi düşünüyoruz. Hem ürün yelpazemizi genişletiyoruz hem de üretim kapasitemizi artıracağız. ‘Full entegre’ şekilde büyüyoruz. Hem kumaşı hem hazır giyimi orada yapıyoruz.” diye konuştu.
‘Otomasyonla verim yüzde 3 artıyor’
Türkiye’de katma değerli, tasarıma dönük, miktar olarak daha küçük, ama satış fiyatı olarak daha büyük ürünlerle hizmet edeceklerini kaydeden Şankaya, “Aynı müşterilerimize, daha katma değerli ürünlerle Mısır’da daha yüksek adetli servis veriyoruz. Son 2 senedir otomasyona yatırım yapıyoruz. Otomasyon ile kişi başı çıktımızı artırmaya gayret gösteriyoruz. Otomasyonla yaklaşık yüzde 3 civarı diyebileceğimiz bir iyileşme sağladık. 10 bin kişi ile 10 milyon adet üretiyorsak, onu 10.3 milyon adede çıkaracağız. Önümüzdeki yıllarda bu oran daha da artacak. Bizim şu anda hedefimiz, otomasyon/teknolojiyle, her yıl yaklaşık yüzde 3 ila 4 arasında verimimizi artırmak olmalı. Bu rakamlara önümüzdeki yıllarda ulaşmak hedefimiz.” ifadelerini kullandı.
YEŞİM GRUP HAKKINDA
Yeşim Grup yaklaşık 500 milyon dolarlık ihracat kapasitesine sahip. Grup çatısı altında şu anda 17 bin 500 kişi çalışıyor. Bu rakamın yaklaşık 6 bini Türkiye’de, bin 500’ü Moldova’da, gerisi Mısır’da çalışıyor. Türkiye’de ciddi bir fason ve yüzde 100 Yeşim’e çalışan bir tedarikçi ağı var. Onlarla birlikte Yeşim Grup yaklaşık 25 bin kişiye istihdam sağlıyor. Yüzde 100 Yeşim’e çalışan yaklaşık 20-25 firma bulunuyor.