Sağlık sektörü, dünya genelinde iklim emisyonlarının yüzde 4’ünden fazlasından sorumlu ve yılda 4,7 milyar ton atık üretiyor. Bu atıkların büyük bir kısmını tek kullanımlık tıbbi tekstiller oluşturuyor. Cerrahi önlükler, maske ve örtüler gibi ürünler bazen sadece birkaç dakika kullanıldıktan sonra çöpe gidiyor.
Ancak son yıllarda, döngüsel ekonomi prensiplerini benimseyen şirketler ve araştırmacılar, bu atık sorununa çözüm bulmak için çalışıyor. Örneğin, California’da yürürlüğe giren “Responsible Textile Recovery Act” yasası, 2026’dan itibaren sağlık kuruluşlarının laboratuvar önlükleri ve cerrahi örtüler gibi tekstil ürünlerini daha çevreci yöntemlerle bertaraf etmesini zorunlu kılacak.
Döngüsel çözümler ve yenilikçi projeler
-
FIGS gibi markalar, sağlık çalışanları için daha sürdürülebilir ve geri dönüştürülebilir tulumlar sunuyor. Şirket, eski tulumları toplayarak spor ekipmanları veya otomotiv yalıtım malzemelerine dönüştürüyor.
-
AmorSui ise tek materyalden üretilen laboratuvar önlükleri ve hijablar geliştiriyor. Bu ürünler, geri dönüşüm sürecini kolaylaştırmak için tamamen naylondan üretiliyor.
-
Health Care Without Harm gibi sivil toplum kuruluşları, hastanelerde tek kullanımlık ürünler yerine yeniden kullanılabilir alternatiflerin yaygınlaştırılması için çalışıyor.
Geri dönüşümdeki zorluklar
Tıbbi tekstillerin geri dönüşümü, malzemelerin karmaşık yapısı ve biyolojik riskler nedeniyle zorlu bir süreç. Örneğin, polyester ve pamuk karışımı kumaşlar, geri dönüşüm tesislerinde ayrıştırma gerektiriyor. Ayrıca, sterilizasyon için gereken enerji maliyetleri, bazı durumlarda tek kullanımlık ürünlerin tercih edilmesine yol açıyor.
Gelecekteki adımlar
Sağlık sektöründe sürdürülebilir tekstil çözümleri giderek daha fazla önem kazanıyor. Şirketler, geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanımını artırmayı ve tek materyalden üretilen ürünleri yaygınlaştırmayı hedefliyor. Ayrıca, Küresel Plastik Anlaşması gibi uluslararası düzenlemeler de bu alandaki çabaları destekleyebilir.