Ege İhracatçı Birliklerinde (EİB) 2024 yılı değerlendirme toplantısı yapıldı.
EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi başkanlığındaki toplantıya EİB bünyesinde bulunan 12 birliğin başkanları katıldı.
Toplantıda istihdam üzerindeki yüklerin kaldırılması talebi ortak nokta olarak ortaya çıktı.
2025’in ihracat açısından Orta Vadeli Program (OVP) hedeflerine ulaşma yolunda kararlılık yılı olacağını dile getiren EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, 2024’te yaşanan tarihi artışla yıl boyunca mahkemelere toplam bin 723 konkordato başvurusu olduğuna, 132 dosyada iflas kararı verildiğine değindi.
EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi
Eskinazi, “OVP hedefimizde 2 milyar dolar geride kaldık. Önümüzdeki yıl istihdam üzerindeki yükler azaltılmazsa ve kur hedefi tutmazsa 280 milyar dolarlık OVP hedefi de tutturamayacağız” diye konuştu.
‘Yeni şartlar ihracatçılarımıza kredileri kullanmakta engeller teşkil ediyor’
Başkan Eskinazi, “Ülkemizin en önemli ekonomik sorunu yüksek enflasyon. Enflasyon normal seviyelere düşmeden faizlerin istediğimiz noktaya inmesi de mümkün değil. Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetlerde reeskont kredisi faiz maliyetinin yüzde 29,93’e düşürüldüğünü açıkladı. Kurların düşük kaldığı bu dönemde, reeskont kredisi faizinin vade sonuna bırakılması da isabetli olacaktır. İhracatçıların krediye olan bağlılığı, sektörlerimizin ne kadar zorlandığının bir başka kanıtı. Ayrıca Merkez Bankasının bu kredileri verirken istemiş olduğu yeni şartlar ve zorlama tedbirler bu sıkışık zamanda ihracatçılarımıza bu kredileri kullanmakta engeller teşkil etmektedir.” dedi.
‘Üretim maliyetleri yüksek, krediler pahalı, finansman yok’
Jak Eskinazi, “Enerji fiyatlarının yüksek olması, rekabetçi olamayışımızın önemli bir nedeni. Yenilenebilir enerji kaynaklarını etkin kullanmamız ve fabrikalarda öz-tüketim enerjisi üretiminin desteklenmesi gerekiyor. Ancak, mevzuat eksikliği nedeniyle bu konuda da geri kalıyoruz. Üretim maliyetleri yüksek, krediler pahalı, finansman yok. Kur düşük, kazanç da yok. Kârlılık olmayınca yatırımlardan çok uzak kalıyoruz.” ifadelerini kullandı.
‘Türkiye’de büyük fabrikalarda işçilik maliyeti 1500 dolardan aşağı değil’
Başkan Eskinazi, “Emek yoğun sektörlerdeki en büyük sıkıntı işçilik ücreti. Bugün Türkiye’de büyük fabrikalarda işçilik maliyeti 1500 dolardan aşağı değil. Dünyada rekabet ettiğimiz ülkelerde işçilik ücreti 200-300 dolarlarda. Onlar yüzde 50-60 randımanla çalışıyor, biz yüzde 85-90 randımanla çalışıyoruz. 2025 yılından itibaren faiz indirimleriyle ihracatçının finansmana erişebildiği bir yıl olmasını temenni ediyoruz. Yüksek enflasyona giden yolda, en önemli sorun da verimlilik. Ülkemizde istihdamın önemli bir kısmı, ne yazık ki, verimsiz alanlarda yoğunlaşmış durumda. Katma değer yaratmayan faaliyetler, bireysel kısa vadeli kazançlar sağlasa da, uzun vadede toplumsal kalkınmayı destekleyemiyor.” diye konuştu.
‘En yoğun istihdam kaybı tekstil ve hazır giyimde’
Türkiye geneli tekstil ihracatı 9,4 milyar dolar olurken Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birlikleri’nin 469 milyon dolar ihracat yaptığını söyleyen Eskinazi, “Bu, yüzde 8 azalma demek. Tekstil ve hazır giyim 2024’te istihdam kaybının en yoğun hissedildiği sektörlerden oldular. 2024’te personel maliyetlerinin artışı, kurdaki artış ile enflasyondaki artış dengesizliği, sektörü mali olarak zor bir sürece soktu ve kapanmaların yoğun yaşandığı bir yıl oldu maalesef.” dedi.
‘Toparlanma beklentisi 2026’ye ertelendi’
EHKİB Başkanı Burak Sertbaş
Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Başkanı Burak Sertbaş da Türkiye’de hazır giyim ihracatı düşerken birlik olarak yüzde 4 artışla 1 milyar 388 milyon dolarlık ihracat yaptıklarını ama karlılıklarının gerilediğini belirtti.
Sertbaş, sektörde toparlanma beklentilerini 2026 başına ertelediklerini ifade etti.
‘2025 rahatlama senesi olmayacak’
2025’te sektörlerinde küçülme beklediklerini dile getiren Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçı Birliği Başkanı Erkan Zandar da “2024’ün en çok kaybettiren sektörüyüz. Türkiye geneli yüzde 18, Birliğimizden yüzde 9 kayıpla 2024 yılını kapattık. Ocak 2024’de bu sene sektör küçülür demiştim bu senede ya bu seviyelerde yada yüzde 10 aşağı kapatılır. 2024 yılında yaşanılan tüm negatifliğin 2025’de devam etmemesi için faaliyetlerimizi belirledik. Suudi Arabistan’da temaslarımıza devam edeceğiz.” dedi.
Temsil ettikleri üç sektörün Türkiye geneli ihracat performansının, 2024’te yüzde 1 düşüşle 7,9 milyar dolara gerilediğini aktaran Ege Mobilya Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Fuat Gürle, “Mevcut göstergeler, 2025’in de rahatlama senesi olmayacağına işaret ediyor” ifadelerini kullandı.