Tekstil alarm veriyor: İhracat düşüyor, ithalat patlıyor

Toplantıda sektörün yaşadığı daralmaya karşı acil adımların gerekliliği vurgulanırken, temsilciler mevcut krizin aşılması ve ihracatın yeniden ivme kazanması için kapsamlı bir eylem planı sundu.

Ana sorunlar  

• İhracat Çöküşü: 2022’de 21,19 milyar dolar olan hazır giyim ihracatı, 2024’te 17,92 milyar dolara düştü. Ege Bölgesi’nde %9 gerileme yaşandı.

• İthalat Patlaması: Hammade yerine hazır giyim ithalatı 2,6 milyar dolardan 4 milyar dolara (%55 artış) çıktı.

• İstihdam Kaybı: Sektörde çalışan sayısı 730 binden 590 bine düştü. “Fabrikalar hazır, müşteri yok” uyarısı yapıldı.

• Maliyet Kıskacı: Düşük kur ve yüksek enflasyon nedeniyle üreticiler zararına üretim yapıyor, bazı firmalar yurtdışına taşınıyor.

10 maddelik kurtarma planı

1. Döviz kuru enflasyona endekslenmeli veya ihracatçıya %10 döviz desteği verilmeli.

2. Uzun vadeli düşük faizli kredilerle işletme sermayesi desteklenmeli.

3. Çalışan başı 2.500 TL teşvik tüm firmalara uygulanmalı.

4. Bölgesel asgari ücret getirilmeli.

5. Eximbank kredi limitleri ihracatın %16’sına çıkarılmalı.

6. Yeşil Mutabakat’a uyum için GES yatırımları kolaylaştırılmalı.

7. Mikro ihracat ve KDV iade süreçleri basitleştirilmeli.

8. EYT’lilerin işe dönüşü teşvik edilmeli.

9. Kadın istihdamı için SGK primi 3 yıl alınmamalı, kreşler yaygınlaştırılmalı.

10. KGF garantileri artırılarak teminat sorunu çözülmeli.

İthalat 2 yılda 4 milyar dolar yükseldi

Toplantıya ev sahipliği yapan EGSD Başkanı Yasin Akçakaya, hazır giyim ihracatındaki düşüşe dikkat çekerek Ege Bölgesi’nde 2024’te ihracatın yüzde 9 gerilediğini, buna karşılık tekstil hammaddeleri ihracatının arttığını söyledi.

Pamuk, iplik ve kumaş ihracatı yapmak yerine bu hammaddeleri ülkede değerlendirerek katma değerli ürün üretmek zorunda olduklarını vurgulayan Akçakaya, artan maliyetler nedeniyle bazı üreticilerin yurt dışına kaydığını ve bunun uzun vadede sektörü tehdit ettiğini belirtti.

Son iki yılda hazır giyim ithalatının 2,6 milyar dolardan 4 milyar dolara çıkarak yüzde 55 arttığına dikkat çeken Akçakaya, düşük kur ve yüksek maliyetler nedeniyle bazı ürünlerin artık ithal edildiğini ifade etti.

Türk hazır giyim sektörünün dünya genelinde kalitesi ve birikimiyle takdir edildiğini hatırlatan Akçakaya, “Sektörümüz iki yıldır müşterilerini, yetiştirdiği personeli ve yaptığı yatırımları kaybetmemek için zararına üretim yapıyor. Ancak bu mücadele daha ne kadar sürebilir bilinmiyor. Bu sektörün bilgi birikimi ve insan kaynağı bir hazine, bunu korumak için çözüm üretmek zorundayız” dedi.

‘Fabrikalar hazır müşteri yok’

Hazır giyim sektörüne ilişkin rakamları paylaşarak sektörün her geçen gün geriye gittiğini ifade eden TGSD Eş Başkanı Toygar Narbay, “Türkiye’nin hazır giyim ihracatı 17,9 milyar dolar. İthalatı ise yaklaşık 4 milyar dolar. Dünya hazır giyim ihracatı 2020 yılında 450 milyar dolara geriledi. Bu rakam 2024 yılında ise 515 milyar dolar oldu. Türkiye’de ise 2022 yılında 21,19 milyar dolar olan hazır giyim ihracatı 2024 yılında 17,92 milyar dolara geriledi. Çin, Bangladeş ve Vietnam’ın ardından dünyada hazır giyim ihracatında 4. sırada yer alıyoruz. Ancak dünyada bir daralma yaşanırken Türkiye’de bu durum daha fazla hissediliyor. Bu durum da istihdam kaybına yol açıyor. 2022 yılında yaklaşık 730 bin olan istihdam oranı 2024 yılında 590 bine geriledi. Hükümet 2022’de büyüyen pazarda yatırımları teşvik etti. Pazar normalleştikçe görüyoruz ki bu yatırımları aslında çok erken yapmışız. Bu tehdit olmakla beraber bir fırsata da dönüşebilir. Çünkü Çin’den çıkıp üretim yeri arayan firmalar için yatırımları tamamlanmış fabrikalar var. Fakat şu anda sektörde yaşanılan sorunlar yüzünden rekabetçiliğimizi kaybediyoruz, üretime hazır olan fabrikalarımız müşteri bulamadıkları için üretim yapamıyor ve ihracat oranlarımız düşerken ithalat rakamlarımız ise artıyor” dedi.

‘KGF destekleri devreye alınmalı’