Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, ayakkabı sektörü için 2024’ün 2023’ten çok daha zor geçtiğini, dış ticaret dengesin ihracat aleyhine daha fazla bozulduğunu söyledi.
Ayakkabıda ihracat azaldı ithalat arttı
Ayakkabı sektörünün Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023’te 1 milyar 270 milyon dolarlık ihracat ve 1,4 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdiğini hatırlatan İçten, dış ticaret dengesindeki bozulmanın hızlanarak devam ettiğini belirterek, “Ocak-Ekim döneminde ihracatımız 897 milyon dolar düzeyinde kaldı. İhracatımız adet bazında yüzde 20,2, değer olarak yüzde 11,4 geriledi. İthalatımız ise aynı dönemde yüzde 18,6 artışla 1,3 milyar doların üzerine çıktı. 2023’ün tamamında 130 milyon dolar olan dış ticaret açığımız bu yıl 10 ayda 410 milyon dolara ulaştı.” dedi.
‘Rekabet şansı giderek azalıyor’
Birkaç yıl öncesine kadar ayakkabı sektörünün 400-500 milyon dolar dış ticaret fazlası verdiğini kaydeden İçten, “Ancak girdi maliyetlerindeki olağanüstü artışa rağmen döviz kuru yatay seyrettiği için rekabet gücümüzü büyük ölçüde kaybettik.” diye konuştu.
TASD Başkanı Berke İçten
Türk üreticinin markalı bir çift spor ayakkabı için gerekli malzemeyi Çin’e göre 3,9 dolar daha pahalıya mal ettiğini ifade eden İçten, işçilik ve diğer maliyet kalemleri de eklendiğinde farkın daha da açıldığını ve bu koşullarda rekabet etme şansının giderek azaldığını söyledi.
TASD Başkanı İçten, sektörün taleplerini de şöyle anlattı:
‘Vergilerin makul seviyelere indirilmesi gerek’
“İhracatın daralıp ithalatın patlaması aynı zamanda her geçen ay yeni fabrikaların kapanması, insanların işsiz kalması anlamına geliyor. Bu gidişle işler yoluna girdiğinde üretim yapacak fabrika, çalışacak kalifiye personel bulmakta zorlanacağız. Dolayısıyla gidişata bir an önce dur demek gerekiyor.
Mevcut koşullarda işçilik maliyetlerini düşürme imkânı yok. Dolayısıyla en azından ham madde ve yan sanayi tedarikinde ayakkabı üreticisinin elinin rahatlatılması, yan sanayi ve ara ürünlerin ithalatında yüzde 100’ü aşan vergilerin makul seviyelere indirilmesi gerekiyor.”
‘İthal ayakkabıların büyük bölümü Türkiye’de üretilebilir’
Sektörün taleplerinin karşılanması halinde 2025’in ikinci yarısından itibaren ayakkabı ihracatında yeniden bir artış trendi yakalanabileceğini söyleyen İçten, “mevcut kapasitemizle Türkiye’nin ithal ettiği ayakkabıların büyük bölümünü biz üretebiliriz.” diyerek, şunları söyledi:
“Küresel markaların ülkemizde üretim yapabilecekleri zemin oluşturulmalı. Söz konusu markalara Türkiye’de sattıkları ürünün belli bir oranını, örneğin yüzde 30-40’ını ülkemizde üretme şartı getirilmeli. Burada son olarak bir konuya dikkat çekmek istiyorum. Yılbaşından itibaren e-ticarete uygulanması planlanan yüzde 15’lik stopaj vergisi bizim açımızdan birçok sakınca barındırıyor. Piyasada birçok soruna kapı aralayacak düzenlemenin bir daha getirilmemek üzere gündemden kaldırılacağını ümit ediyoruz.”
Th2025Th!