Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan veriler, 2023 yılının Şubat ayında perakende satışların farklı kategorilerde nasıl bir seyir izlediğini gözler önüne serdi. Özellikle tekstil sektöründe yaşanan düşüş dikkat çekerken, kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinde ise belirgin bir toparlanma görüldü.
Kozmetik ürünlere ilgi arttı
Ocak ayında aylık bazda yüzde 1.7 artış gösteren kozmetik ve kişisel bakım ürünleri satışları, Şubat ayında yüzde 3.5 oranında yükselerek dikkat çekici bir ivme yakaladı. Yıllık bazda incelendiğinde ise, Ocak ayında yüzde 8.8 oranında artış gösteren bu kategorideki satışlar, Şubat ayında yüzde 17.5 oranında artış kaydetti.
Şubat ayında perakende satış hacmini yukarı çeken diğer kategoriler arasında bilgisayar ve kitap ile gıda ve içecek ürünleri yer aldı. Bu kategorilerdeki artış, tüketicilerin teknolojiye ve eğitime olan ilgisinin yanı sıra gıda ve içecek harcamalarındaki artışı işaret ediyor. Ancak, bu sektörlerin etkisiyle perakende satış hacmi Şubat ayında aylık yüzde 1.1, yıllık yüzde 12.2 oranında artsa da, genel artış hızının önceki aylara göre yavaşladığı gözlemlendi.
Tekstil, giyim ve ayakkabıda düşüş derinleşiyor
TÜİK verilerine göre, tekstil, giyim ve ayakkabı satışlarındaki düşüş Şubat ayında daha da derinleşti. Uzun bir süredir dış pazarda rekabet gücünün azaldığını belirten tekstil, giyim ve ayakkabı sanayicileri, iç pazarda da kayıplar yaşamaya devam etti. Şubat ayında tekstil, giyim ve ayakkabı kategorisindeki satış hacmi aylık bazda yüzde 1, yıllık bazda ise yüzde 5.6 oranında daraldı.
Akaryakıt, mobilya ve elektronikte gerileme
Şubat ayı, perakende satışlar açısından zorlu bir dönem olarak kayıtlara geçti. Yılın ikinci ayında, özellikle akaryakıt ve mobilya-elektronik sektörlerinde yaşanan düşüşler, perakende satış hacmini önemli ölçüde etkiledi. Ocak ayında akaryakıt satışları, aylık bazda yüzde 3.1 ve yıllık bazda yüzde 4 oranında artış göstermişti. Ancak, şubat ayında bu trend tersine döndü; akaryakıt satışları aylık yüzde 1.5 ve yıllık yüzde 0.5 oranında azaldı. Bu düşüş, akaryakıt satışlarının son 7 yılın en düşük seviyesine gerilemesine neden oldu.
Mobilya ve elektronik ev aletleri satışları da benzer bir eğilim gösterdi. Ocak ayında yüzde 4.3 oranında artış kaydeden bu sektör, şubat ayında aylık yüzde 2.5 oranında daralma yaşadı.
Tüketici temel ihtiyaçlara yöneldi
Sektör temsilcileri, son dönemde iç piyasada artan fiyatların tüketici alışkanlıklarını ciddi şekilde etkilediğini belirtiyor. Vatandaşlar, özellikle gıda gibi temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra, diğer tüketim harcamalarını daha küçük meblağlarla sınırlamaya çalışıyor. Tüm bu verilere göre, kişisel bakım ve kozmetik gibi ürünlere olan talebin artmasına yol açıyor.
İhracat ve istihdamda düşüş
Türkiye’nin tekstil ve hazır giyim sektörü, hem iç hem de dış piyasada yaşanan olumsuz gelişmelerle mücadele ediyor. Özellikle Avrupa’da azalan talep ve döviz kurunun uzun süredir yatay seyretmesi, sektörde ciddi bir ihracat kaybına yol açtı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 2023 yılının ilk çeyreğinde yüzde 7.5 oranında düşerek 4.1 milyar dolara geriledi. Bu olumsuz tablo, sektördeki istihdamın da azalmasına neden oldu.
Tekstil ve hazır giyim sanayicileri, artan girdi maliyetleri ve düşük talep karşısında zorlanırken, sektördeki istihdam kayıpları dikkat çekiyor. 2024 yılı itibarıyla sektör, 64 bini aşan istihdam kaybı ile yılı kapatmıştı.