BM Çevre Programı (UNEP) ve UN-HABITAT verilerine göre, her yıl 92 milyon ton tekstil atığı oluşuyor; bunun yalnızca yüzde 1’i geri dönüştürülüyor.
Sentetik ve karışık kumaşlar, geleneksel geri dönüşüm yöntemlerini zorluyor.
Hızlı moda tüketimi, son 15 yılda kişi başı giyim alımını yüzde 60 artırdı.
Çözüm yolları
İleri dönüşüm altyapısı
– Kimyasal ve biyoteknolojik geri dönüşüm tekniklerinin yaygınlaştırılması.
– Kamu-özel sektör iş birlikleriyle ortak geri dönüşüm tesisleri kurulması.
Üretici Sorumluluğu (EPR)
– Plastik ve elektronik atıklarda başarılı olan Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu modelinin tekstile uyarlanması.
– Blockchain ve RFID ile malzeme takibi.
Tüketici Bilinci
– “Al, kullan, at” modelinden uzaklaşmak için onarım ve ikinci el kültürünün teşviki.
Sıfır Atık Tasarım
– Moda markalarının dayanıklı ve geri dönüştürülebilir ürünler tasarlaması.
– TERI’nin Hindistan’daki “Döngüsel Ekonomi Rehberi” gibi yerel çözümlerin desteklenmesi.
‘Sistemik değişim için harekete geçin’
BM, hükümetleri, şirketleri ve bireyleri şu adımları atmaya davet ediyor:
– Politika: Atık yönetimi yasalarının tekstili kapsayacak şekilde güncellenmesi.
– Endüstri: Temiz üretim teknolojilerine yatırım.
– Bireyler: Bilinçli tüketim ve “az al, uzun kullan” felsefesinin benimsenmesi.