Uganda’da çiftçilerin yaklaşık yüzde 75’i tarafından yetiştirilen muz bitkisinin sapları genellikle tarlalarda gübre olarak bırakılıyordu. Banatex-EA ekibi, bu atıkları kumaş, saç uzantısı ve hijyenik ped gibi değerli ürünlere dönüştürerek çiftçiler için yeni bir gelir kaynağı yarattı. Proje lideri Dr. Edwin Kamalha, muz liflerinin pamukla benzer özellikler taşıdığını belirtti.
Yerel türler en iyi sonucu verdi
Araştırmacılar, muz liflerinin doğal olarak sert ve kaba yapısını yumuşatmak için özel işlemler geliştirdi. Uganda Tarımsal Araştırma Laboratuvarları’nın yaptığı çalışmalar, yerel Kayinja (Musa) türünün lif üretiminde en verimli ve dayanıklı çeşit olduğunu ortaya koydu. Bu tür, geleneksel olarak muz birası yapımında da kullanılıyordu.
Yasal ve teknik engeller aşılmaya çalışılıyor
Proje ekibi, Uganda’da biyoteknoloji yasasının olmaması nedeniyle lif verimi yüksek özel muz türleri geliştiremediklerini ifade etti. Ayrıca muz lifinin uluslararası tarette HS kodu bulunmaması, ihracatın önündeki en büyük engellerden biri olarak kayıtlara geçti. Tüketici tarafında ise yüksek üretim maliyetleri nedeniyle fiyat rekabeti konusunda zorluklar yaşandı.
Pazar araştırmaları umut verici
Kenya’daki Moi Üniversitesi ile işbirliği yapan ekip, tüketicilerin sürdürülebilir ürünlere olan ilgisini ölçtü. Yerel tekstil firması TEXFAD, gençlere lif işleme eğitimleri vererek sektörün büyümesine katkı sağladı. Uganda’nın bu yenilikçi projesi, hem çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağladı hem de Afrika’nın tekstil sektöründe yeni bir dönem başlattı.
Uluslararası destekle hayata geçirildi
Çalışma, Uganda Ulusal Bilim ve Teknoloji Konseyi ile İngiltere Dışişleri, Commonwealth ve Kalkınma Ofisi’nin desteğiyle yürütüldü. Bilim insanları, muz liflerinin tekstil sektöründe yaygınlaşması halinde, hem çevresel etkilerin azalacağını hem de Uganda ekonomisine önemli katkılar sağlanacağını vurguladı.
(Kaynak: Scidev.net)