Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili ve Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) Koordinatör Başkanı Fikret Kileci, Ekonomim’den Tuba Canpolat’a açıklamalarda bulundu.
Emek yoğun sektörlerde teknolojik değişimi takip etmenin önemine değinen Kileci, Avrupa’nın ve Amerika’nın geliştikçe emek yoğun işlerden teknolojik üretime geçtiklerini belirterek, “Önemli olan akılcı, mantıklı, planlı, programlı iş yapmak.” dedi.
‘Doğru alanlarda söz sahibi olabiliriz’
Devletin üreticiye hamilik etmesi gerektiğini kaydeden Kileci, “Teknolojimiz, enerji sarfiyatımız, emek yoğun tarafımız ölçülüp tartılmalı. Bunun yanı sıra coğrafi şartlarımız, lojistik avantajlarımız ve dezavantajlarımız, insan kaynağımız ortaya konmalı. Doğru envanter analizinin üzerine kısa-orta-uzun vadeli projeksiyonlarla doğru alanlarda söz sahibi olabiliriz.” diye konuştu.
Yatırımcının fizibilite çalışmalarına önem vermesi gerektiğini kaydeden Kileci, Gaziantep’ten örnekler verdi:
‘Akılcı yatırım yapmazsak süreci yönetemeyiz’
“Gaziantep’te kredilerle, fizibilite yapmadan herkes çılgınca yatırımlar yaptı. Pandemiden bu yana Gaziantep’te Organize Sanayi Bölgesi’nde 5 sene önceki yatırımlara ve o yatırımların teknolojisine bakın. Son yıllarda bizim sanayimizde herkes nonwoven işine girdi. Sonrasında hepsi pişman oldu. Talep durumunu yerelde ve globalde iyi ölçmeden artırılan kapasiteler ve yapılan yatırımların bir kısmının sonu hüsran oluyor. Polyester sektörü için de aynı örneği verebiliriz. Herkes polyester işine girdi, bilinçsizce iş yapan kaybetti. ‘Bizim ihtiyacımız ne kadar, ne satabiliyoruz, kapasitemiz, teknolojimiz, lojistik koşullarımız, insan kaynağımız ne’ diye bakılmadı. Akılcı yatırım yapmazsak, işlerimiz için öngörülü olmazsak süreci yönetemeyiz.”
‘Gelişmiş ülkelerde astronomik karlar yoktur’
TİM Başkan Vekili ve GAİB Koordinatör Başkanı Fikret Kileci
Doğru teşvik mekanizmalarının ortaya konması gerektiğini söyleyen Kileci, “Türkiye’de yapılması gereken ilk şey bölgesel, sektörel teşviklerin uygulanması. Her bölgede teşvik olabilir ama her bölgede her işe, her sektöre teşvik olmamalı. Alternatif pazar çalışmamız lazım, bazı sektörlerin tek bir pazarı var iş yapabildiği. Pazar çeşitliliğini ortaya koymamız lazım. Biz doğrucu değil, kolaycıyız. Finansal durumları doğru analiz edip sonrasında yeni yatırımları yapmamız gerekiyor. Her yeni yatırımda büyük karlar peşinde olmamız mantıklı değil, mümkün de değil. Dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinde astronomik karlar yoktur. Kredilerle yapılan yatırımlarda ihtiyatlı olmak zorundayız. Reel sektörü takip etmemiz gerekiyor. Hedefimiz bir üst seviyeye geçmek olmalı. Alacağımız kararlarda buna göre hareket etmemiz lazım. Sözün özü aldığımız ve alacağımız her türlü kararlarda akılcı davranmamız gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
‘Hazır giyim hep olacak ama…’
Emek yoğun sektörlerin katma değer üretmesi gerektiğini belirten Kileci, “Türkiye’de hazır giyim hep olacak ama 5 bin kişilik bir fabrikası olmayacak. Çünkü bizim segmentimiz o değil. Bugün Türkiye’de işçi maliyeti ortalama bin 400-bin 500 dolara geldi. Bazı ülkelerde bu rakam 150-200 dolar seviyesinde. Bu rakamlarla mücadele edemezsiniz, rekabet edemezsiniz. Dünyada ekonominin değişmeyen bir kuralı var, her şeyi kendimiz yapmak zorunda değiliz. Sistemi kurup işi bilenle devam etmemiz lazım. Akıllı, mantıklı işlere yönelmemiz gerekiyor. Dünyanın hazır giyimini Avrupa yönetiyor, bunu da işi bilenlerle yaparak başarıyorlar.” dedi.
‘Dönüşümü başarmamız gerekiyor’
Türkiye’de fayda maliyet analizi yapıldığında makine stoğunuzun bir kısmının atıl olduğunun görüleceğini kaydeden Kileci, “Burada kendimize üçüncü dünya ülkelerinden partnerler bularak, yapılan işleri delege etmemiz lazım. Tekstil hammaddeleri kısmında sektördeki gücümüzü devam ettirme şansımız var. Dönüşümü başarmamız gerekiyor. Doğru malı doğru kaliteyle ve doğru yöntemlerle üretip satmamız gerekiyor. Bunun altyapısı bizde var. Ama her şeyden önce envanter tespitini yapmamız gerekiyor.” diye konuştu.
‘Sosyal yardım politikaları gözden geçirilmeli’
İşsizlik gündemine de değinen Kileci, “Ülkemizde sosyal yardım politikalarını gözden geçirelim, bakalım işsizlik var mı yok mu ortaya çıksın. Gencecik insanlar çalışmıyor sosyal yardım alıyor biz yurt dışından çalışan getirtiyoruz. Sosyal yardımlar yerini bulmayınca insanlarımızı tembelleştiriyor. Bunun önüne geçtiğimiz zaman üretim kültürünü de korumuş oluruz. Türkiye’de inşaat ve tarım sektörlerinin kayıt altına alınması gerekiyor. Eğitim konusu ele alınmalı ve meslek eğitimlerine ağırlık verilmeli. Üniversitelerden mezun olanlar yeterli değil, sisteme hazır değiller. Burada meslek hayatına yönelik çeşitli adımlar atılmalı.” ifadelerini kullandı.